พิธีไหว้ครูมวยพระยาพิชัย สายท่าเสา อุตรดิตถ์
ที่วัดใหญ่ท่าเสา ต.ท่าเสา อ.เมือง จ.อุตรดิตถ์ ดร.สมพร แสงชัย ปรมาจารย์มวยพระยาพิชัยสายท่าเสา เป็นประธานในพิธีไหว้ครูมวยพระยาพิชัยสายท่าเสา
โดยมี นายศักดิ์ตระกูล เลี้ยงประเสริฐ ประธานสภาวัฒนธรรมจังหวัดอุตรดิตถ์/ประธานครูมวยท่าเสาจังหวัดอุตรดิตถ์ นายสุรพันธ์ เจริญทรัพย์ วัฒนธรรมจังหวัดอุตรดิตถ์ ส.ต.ต.หญิงกนกกาญจน์ ลอยพงศ์ศรี ผอ.กลุ่มงานฯ พร้อมครูมวยพระยาพิชัยสายท่าเสาและผู้ที่จะมาครอบครูมวยหลังจากที่ได้ฝึกฝนมวยพระยาพิชัยสายท่าเสาจนผ่านเกณฑ์ที่กำหนด ในพิธีไหว้ครูพระยาพิชัยสายท่าเสาในวันนี้มีผู้ที่ผ่านการฝึกฝนจนผ่านเกณฑ์ขั้นมงคล 6เพื่อเข้าพิธีครอบครูมวย จำนวน 8 รายชาย 4 ราย หญิง 4 ราย เมื่อผ่านการครอบครูมวยแล้วก็สามารถที่จะไปสอนมวยให้กับผู้ที่สนใจในศิลปะการต่อสู้ ของมวยพระยาพิชัยสายท่าเสา สำหรับมวยพระยาพิชัยนั้นเป็นมวยที่ใช้ในการศึกสงครามเท่านั้น และเมื่อเข้าปะทะต้องเผด็จศึกศัตรูได้ไม่เกิน 2 แม่ไม้เพื่อเป็นการเซฟตัวเอง ไม่ให้บอบช้ำและสามารถทำการรบต่อไปได้
มวยไทยมีหลักพื้นฐานเดียวกัน คือ การใช้หมัด เท้า เข่า ศอก และศีรษะ ซึ่งแต่ละท้องถิ่นได้มีการพัฒนาความสามารถและความถนัดในเชิงมวยที่แตกต่างกันออกไป และได้มีการเปรียบเปรยความสามารถเชิงมวยของท้องถิ่นต่าง ๆ ออกเป็น 5 สาย “หมัดหนักโคราช ฉลาดลพบุรี ท่าดีไชยา ไวกว่าท่าเสา มวยท่าเสา ถือเป็นมวยไทยภาคเหนือ แต่ไม่มีหลักฐานปรากฏชัดเจนว่ากำเนิดขึ้นเมื่อใด ใครเป็นครูมวยคนแรก แต่จากหลักฐานที่ปรากฏอยู่ทำให้ทราบว่าครูมวยไทยสายท่าเสาที่มีชื่อเสียงโด่งดัง คือ ครูเมฆ เอกลักษณ์ของมวยท่าเสา คือ การจดมวยกว้างและให้น้ำหนักตัวไปทางด้านหลัง เท้าหน้าสัมผัสพื้นเบา ๆ ทำให้ออกมวยได้ไกล รวดเร็ว และรุนแรง สมกับฉายา “ไวกว่าท่าเสา” ส่วนกลยุทธ์มวยพระยาพิชัยดาบหักเป็นทั้งมวยอ่อนและแข็ง สามารถรุกรับตามสถานการณ์ รู้วิธีรับก่อนรุก เรียนแก้ก่อนผูก เรียนรู้จุดอ่อนจุดแข็งของตนเองและคู่ต่อสู้
ครูมวยท่าเสาที่มีความสามารถ ได้แก่ ครูเมฆ, นายทองดี ฟันขาว, ครูเอี่ยม, ครูเอม, ครูอัด คงเกตุ, ครูโต๊ะ, ครูโพล้ง, ครูฤทธิ์, ครูแพ, ครูพลอย, นายประพันธ์ เลี้ยงประเสริฐ, นายเต่า คำฮ่อ (เชียงใหม่) และนายศรี ชัยมงคล
กระบวนท่าของมวยไทยสายท่าเสาและพระยาพิชัยนั้น พบว่า มีกระบวนท่าการชก 15 ไม้ การเตะ 10 ไม้ การถีบ 10 ไม้ การตีเข่า 10 ไม้ และการศอก 10 ไม้ ส่วนในเรื่องของระเบียบประเพณีของมวยไทยสายท่าเสาและพระยาพิชัย ต้องมีการขึ้นครูหรือยกครู การไหว้ครูประจำปี การครอบครู และการรำไหว้ครูก่อนชก รูที่มีชื่อเสียงทั้งหลายเริ่มถึงแก่กรรม ทำให้มวยไทยสายท่าเสาได้ลดบทบาทลง และมีมวยสายอื่น ๆ เข้ามามากขึ้น มวยไทยสายครูเมฆแห่งท่าเสาเริ่มถูกลบเลือนไป เอกลักษณ์ของมวยสายท่าเสาอาจจะสูญสิ้นไปหากไม่มีการอนุรักษ์มวย “ลาวแกมไทย ตีนไวเหมือนหมา” เอาไว้
ณัฐวัฒน์ ราชประสิทธิ์ ภาพ/ข่าวอุตรดิตถ์